Wat ons boven het hoofd hangt

za, 03/12/2011

Het brugpensioen wordt afgeschaft. Het heet voortaan: werkloosheid met bedrijfstoeslag. In het tijdskrediet wordt ook gesnoeid.

Ofschoon de meeste maatregelen uit het regeerakkoord al bekend waren, levert de eindtekst toch nog verrassingen op, al zijn het soms nuances.

De grootste verrassing is dat het brugpensioen niet zomaar wat strenger gemaakt wordt, maar afgeschaft. Alleszins de benaming ervan. De formule blijft afgeslankt bestaan, maar heet voortaan 'werkloosheid met bedrijfstoeslag'.

'Om dichter aan te sluiten bij de realiteit', luidt het. En dat is ook wel zo. Het échte brugpensioen - een vorm van echt en definitief vervroegd pensioen - is sinds het Generatiepact van 2005 geleidelijk aan het verdwijnen. De nieuwe bruggepensioneerden moeten 'beschikbaar blijven voor de arbeidsmarkt' (de leeftijd daarvoor stijgt langzaam, de regels worden geleidelijk strenger). Als hen een 'passende job' wordt aangeboden, moeten ze er in principe op ingaan, zoals andere werklozen.

Ze krijgen nog wel de aanvullende uitkering van hun vroegere baas, bovenop hun werkloosheidsuitkering, en die behouden ze als ze opnieuw aan de slag gaan.

De naamsverandering van bruggepensioneerde naar 'werkloze met bedrijfstoeslag' moet de mentaliteitswijziging die nodig is, op gang trekken.

Maar wellicht kwam die naamswijziging er vooral voor Europees gebruik: de EU wil dat België het brugpensioen echt afschaft. Als de naam verdwijnt, zal Europa niet meteen merken dat er toch nog restanten van het brugpensioen bewaard blijven.

Maar de strengere regels die zijn afgesproken, zijn toch niet niks. Voor wat nu het gewone brugpensioen op 58 jaar is (waarop de meerderheid van de werkenden een beroep kan doen als ze lang genoeg gewerkt hebben), worden de leeftijd en de vereiste loopbaan geleidelijk opgetrokken tot 60 respectievelijk 40 jaar, alleszins in de cao's die afgesloten worden vanaf januari 2012; voor oudere cao's pas vanaf 2015.

En in 2014 beslist de regering of ze de leeftijd verder optrekt tot 62.

Een eigenaardig zinnetje zegt dat er 'voor vrouwen in een overgangsperiode' is voorzien. Wat dat precies betekent, blijft vaag.

Brugpensioen in 'bedrijven in moeilijkheden' kan nog een tijd vanaf 52 jaar en in 'bedrijven in herstructurering' vanaf 55 jaar.

Halftijds brugpensioen daarentegen wordt afgeschaft. Wie het heeft, houdt het, maar vanaf 2012 wordt het niet meer toegekend.

Tijdskrediet

De oude formule loopbaanonderbreking wordt eerst strenger en dan geleidelijk afgeschaft en vervangen door tijdskrediet. Daarin wordt ook gesnoeid.

Het 'gemotiveerd tijdskrediet' (voor de opvoeding van kinderen, de verzorging van een familielid, ...) wordt beperkt tot drie jaar over heel de loopbaan. Het niet-gemotiveerd tijdskrediet ('om een reis rond de wereld te maken') wordt beperkt tot één jaar.

Belangrijk is dat het niet-gemotiveerd 1/5-tijdskrediet wordt afgeschaft. Wie vier vijfde gaat werken, krijgt geen toeslag meer, behalve als dat gebeurt om een specifieke reden (zoals de opvoeding van kinderen ...). Maar dan gaat het om een gemotiveerd tijdskrediet.

Voor het tijdskrediet op het einde van de loopbaan wordt de leeftijd verhoogd en wordt de extra uitkering afgezwakt.